- Filistin bir dönem Romanın elinde kalmıştır.
- Haçlı seferleri sonrası Memlükler’in eline geçmiştir.
- Filistin’in bir kısmı I. Selim döneminde Osmanlının eline geçmiştir.
- Osmanlının Mısır valisi Cezzar Ahmet Paşa Mısırı tamamen ele geçirmiştir.
- I.Dünya Savaşı sonucunda Filistin, Osmanlı Devletinin elinden çıkmıştır.
I.Dünya Savaşı ve Araplar
Yarbay Thomas Edward Lawrance:
- İngiliz yazar ve casustur.
- Arap Ayaklanmasında Arapları Osmanlıya kışkırtmıştır.
- Arap Ayaklanmasını, Bilgeliğin Yedi Sütunu adlı eserinde anlatmıştır.
Filistini İlgilendiren Teşkilat – Oluşum ve Örgütler:
FKÖ(Filistin Kurtuluş Örgütü):
- Temeli 1964 yılında Kahirede toplanan Arap Zirvesinde atılmıştır.
- El Fetih lideri Yaser Arafat, 1969 yılında FKÖ Yürütme Kurulu Başkanı olmuştur.
- 1974 yılında FKÖ, Arap Birliği, İslam Konferansı Örgütü ve BM tarafından resmen tanınmıştır.
- 1990 yılında Filistin Halk Kurtuluş Cephesi, İsraile saldırınca ABD ile FKÖ nün arası açılmıştır.
- Yaser Arafat, 1991 yılında Körfez Savaşında Saddam Hüseyinin Kuveyt saldırısına da tam destek vermiştir.
- FKÖ nün merkezi 1967 yılında Ürdüne, 1970 de Lübnana, 1982 yılında Tunusa taşınmıştır.
FİLİSTİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKATI:
- Yaser Arafat önderliğinde 1959 yılında kurulmuş olup, FKÖ nün içerisindede etkin olarak faaliyette bulunmuştur. Askeri koluna El Assifa(Fırtına) denilmiştir.
KARA EYLÜL GRUBU:
- 1971 yılında El Fetihden ayrılıp kurulmuştur. 1972 Münih olimpiyatlarında 11 İsrailli sporcuyu esir almasıyla tanınır.
İSLAMİ DİRENİŞ ÖRGÜTÜ(HAMAS):
- 1987 yılında Mısır Müslüman Kardeşler Örgütünün Filistin kanadı olarak kurulmuştur. İsraile karşı mücadele vermiştir.
- FKÖ, 1988 yılında İsraili tanıyınca FKÖ ve Hamas karşı karşıya kalmıştır.
- Anacı:1948 öncesi İsrailin işgal ettiği Gazze ve Batı Şeriayı almak ve burada yeniden Filistin devleti kurmaktı.
- Suudi Arabistandan maddi destek görmüştür.
- ABD ve AB bu örgütü terörist olarak ilan etmiştir.
EL AKSA ŞEHİTLERİ TUGAYI:
- Filistin için mücadele veren, kuruluşunda Yaser Arafatın öncülük ettiği El Fetih Harekatının silahlı kanadıdır. ABD tarafından terörist olarak ilan edilmiştir.
FİLİSTİN HALK KURTULUŞ CEPHESİ:
- 1967 yılında kurulmuş olup Marksist görüşleri ile tanınan Filistin askeri siyasi topluluktur.
- Amacı: Filistin’de Arap ve Yahudiler birlik içinde yaşamalıdır.
- Örgüt, Yaser Arafat’ın Oslo imzasını eleştirmiştir.
YASER ARAFAT:
- 1929-2004 yılları arasında yaşayan FKÖ nün lideri.
- Filistin Ulusal Yönetiminin ilk başkanı.
- 1959 yılında El Fetih Örgütünü kurmuştur.
Arafat, İsrail-Filistin uzlaşması için şunlara katılmıştır:
- Madrit Konferansı(1991)
- Oslo İlkeler Antlaşması(1993)
- Camp Davıd Zirvesi(2000)
- Filistin ile İsrail ilk kez Madrid Konferansı’nda yüz yüze gelmişlerdir.
- 1993 Oslo Görüşmeleri sonrasında 1994 yılında barışa katkılarından dolayı İzak Rabin, Şimon Perez ve Yaser Arafat’a Nobel Barış Ödülü verilmiştir.
FİLİSTİN SORUNU ve YASER ARAFAT
- BM, 1947 yılında Filistin topraklarını paylaştırmıştır.
- BM, Kudus’ü uluslar arası statüye tabi tutmuştur.
- 1948 yılında İsrail devleti kurulmuştur.
- Orta Doğuda Arap-İsrail savaşlarının başlama sebebi: İsrail’in kurulmasıdır. (LYS-YGS sorusu)
- Yapılan savaşlarda Filistinliler mülteci konumuna düşmüştür. Bunun sonucunda Filistin’de Filistin bağımsızlığı için örgütler kurulmuştur.
- Batı Şeria ve Gazze 1967 yılında İsrail’in eline geçmiştir. Filistinliler 1964 yılında Yaser Arafat önderliğinde Filistin Kurtuluş Örgütü çatısı altında birleşmiştir.
- BM, 1974 yılında tüm Filistinlilerin temsilcisi olarak Yaser Arafat’ı ilan etmiştir.
- FKÖ’nün merkezi 1982 yılında Beyrut’tan Tunus’a taşınmıştır.
- 1987 Cezayir Toplantısı ile yeniden Filistin birliği sağlanmıştır. İsrail işgalindeki topraklarda ayaklanma(İNTİFADA) başlamıştır. Arafat’ın küçük generallerim dediği çocuklar da savaşmıştır.
- 1988 yılında Filistin Ulusal Konseyi, Bağımsız Filistin devleti olduklarını ilan etmiştir.
- 1989 yılında Arafat, Filistin devlet başkanlığına getirilmiştir.
Madrid Konferansı(1991)
- İsrail ile Filistin ilk kez burada yüz yüze görüşmüştür.
Oslo Görüşmeleri(1993)
- İsrail, FKÖ’yü, FKÖ ise İsraili bununla tanımıştır.
- İsrail 2002 yılında Ramallah’ta, Arafat’ı kuşatmıştır.
- Yaser Arafat ölünce yerine Mahmut Abbas geçmiştir.
Anna Polis Toplantısı(2007)
- İsrail ile Filistin barışı için yapılmıştır.
- Mahmut Abbas dönemi gelişmelerindendir. Sonuçsuzdur.
Not: Filistin sorunu günümüzde de devam etmektedir.
İSRAİL FİLİSTİN YUMUŞAMASI
Madrit Konferansı(1991)
- İsrail ile Filistin ilk kez yüz yüze görüşmüştür.
- Madrid İspanyada yer alır.
- Amaç: Arap ülkeleri içerisinde barış süreci oluşturmaktır.
- ABD Başkanı George Bush, konferansın toplanmasını sağlamış yani aracı olmuştur.
- Bu konferans İsrail-Filistin sorununa kalıcı çözüm getirememiştir.
Oslo Görüşmeleri(1993)
- Bu görüşmeler, Norveç-Osloda yapılmıştır.
- İsraile ve Filistin resmen bu görüşme ile birbirini tanımışlardır. Bu tanımanın resmi imzasını Washingtonda atmışlardır.
- FKÖ adına Yaser Arafat, İsrail adına İzak Rabin imza atmıştır.
Washington imza törenine şunlar katılmıştır:
- Bill Clinton
- Şimon Perez(İsrail Dışişleri başkanı)
- Yaser Arafat(FKÖ başkanı)
- İzak Rabin(İsrail başbakanı)
- Andrei Kozyev(Rusya Dışişleri Başkanı)
Anna Polis Toplantısı(2007)
- Amacı:Ortadoğuda kalıcı barışı sağlamak.
- ABD nin Anna Polis kentinde 46 ülkenin katılımı ile gerçekleşmiştir.
- Türkiyeyi temsilen Dışişleri Bakanı Ali Babacan katılmıştır.
- Toplantıda başkan Bush, Filistin-İsrail barışçıl ortak metnini yayınlamıştır.
İsrail’in Filistin’e Yönelik Düzenlediği Askeri Operasyonların Başlıcaları:
- Koruyucu Kalkan Operasyonu (2002)
- Nuseyrat Katliamı(2004)
- Tövbe Günleri Operasyonu(2004)
- Yaz Yağmuru ve Güz Bulutları Operasyonu (2006)
- Sıcak Kış Operasyonu(2008)
- Dökme Kurşun Operasyonu(2008-2009)
FİLİSTİN TARİHİNE DAİR EK BİLGİLER:
- Filistin San Remo Konferansında İngiliz mandasına bırakılmıştır.
- İngiltere 1939 yılında yayınladığı BEYAZ KİTAP ile 10 yıl içinde 2 uluslu Bağımsız Filistin devletini kurulacağını, bunun yönetiminde Arap ve Yahudilerin birlikte yer alacağını bildirmiştir.
- Siyonist teşkilatı ilk kez 1942 yılında Filistin’de bir İsrail devleti kuracağını resmen açıklamıştır.
- Hanagah (Gizli Yahudi Örgütü), Yahudileri gizlice Filistin’e sokan örgüt.
- İsrail’i tanıyan ilk Müslüman ülke Türkiye. ABD 11 dakika sonra ertesi günde Rusya, İsrail’i tanımıştır.
- 1948 yılında Cumhurbaşkanı Ahmet Hilmi olan Filistin Devleti Gazze’de kurulmuştur.
- Filistin devletinin ilk meclis başkanı:Ahmet Şükayri’dir.
REAGAN PLANI: 1982 sonlarında ABD’li başkan Reagan yayınlamıştır. Batı Şeria ve Gazze’nin, Ürdün ile birleşmesi istendi.
FAS PLANI: Arap ülkelerinin Reagan Planına karşı 1983 yılında yayınladıkları plan. İsrail def etmek için yayınladılar.