İLK TÜRK DEVLETLERİ

1) İSKİTLER

  • Diğer bir ismiyle Sakalar tarihte bilinen ilk Türk boyudur. En önemli hükümdarı Alper Tunga‘dır.
  • Tarih sahnesinde bilinen ilk kadın hükümdar olan Tomris Hatun da İskit Boyuna mensuptur.
  • İskitler madeni işlemede ustalaştıklarından dolayı Bozkırın Kuyumcuları olarak bilinirler.
  • Kadınlardan oluşan Amazon Savaşçıları da yine bu dönemdedir.

2) TÜRGİŞLER

  • Emevilerle yaptıkları savaşlar sonucunda Arapların Orta Asya’ya yayılmasını engellediler.
  • Türgiş hükümdarı olan Baga Tarkan kendi adına para bastıran ilk Türk hükümdar olmuştur.
  • Kargurlar son verdi.

3) ASYA HUN DEVLETİ

  • Teoman tarafından bütün Türk boylarını tek çatı altında toplanılmasıyla kurulan ilk Türk devletidir.
  • En önemli hükümdarı Metehan‘dır. Ayrıca ordu için ilk defa onlu sistemi geliştirip kullanmışlardır.
  • Metehan dönemi Hunlar’ın en güçlü zamanıdır.
  • Metehan ikili teşkilatı kurmuştur. İkili teşkilata göre ülkenin doğusunu Kağan batısını Yabgu yönetirdi.

4) AVRUPA HUN DEVLETİ

  • Balamir tarafından Avrupa’da kurulmuştur. Avrupa’da kurulan ilk Türk devletidir.
  • En önemli hükümdarı Atilla‘dır. Atilla Tanrı’nın Kırbacı olarak bilinir.
  • Margus Anlaşması ile Bizans‘ı vergiye bağlamıştır.

5) GÖKTÜRKLER

  • Türk adıyla kurulan ilk Türk devletidir.
  • Ülke prensler arasında paylaşılmıştır. Ülkenin Doğusunu Bumin Kağan Batısını İstemi Yabgu yönetti.
  • Batı Türkistan’ın Türkleşmesini sağladılar.

6) GÖKTÜRKLER (KUTLUKLAR)

  • Kutluk Kağan tarafından kuruldu.
  • En parlak dönemi Bilge Kağan dönemidir.
  • Bu dönemde Orhun Yazıtları yaptırılmıştır.
  • Uygur, Basmil ve Karluk toplulukları yıkılmıştır.

7) UYGURLAR

  • Yerleşik hayata geçen ve şehir kuran ilk Türk Devletidir.
  • Tarım ile uğraşmışlardır.
  • Mimari eser bırakmışlardır. (Mabet)
  • Mani dinini benimsemişlerdir.
  • Kağıt ve matbaayı kullanan ilk Türk devletidir.
  • Uygur alfabeleri vardır. (18 harf)

DİĞER TÜRK DEVLETLERİ

1) AVARLAR (560-805)

  • Göktürkler’e yenildikten sonra Romanya’ya göç ederek devlet kurdurlar.
  • 200 yıldan fazla Avrupa’nın büyük bir kısmına sahip oldu.
  • Slav toplulukların bugünkü askeri teşkilatlarının oluşmasında etkili oldular.
  • Tarihte İstanbul’a adım atan ilk Türk devletidir. Sasanilerle birleşerek İstanbul’u iki kez kuşatmışlardır.
  • Fraglar tarafından yıkılmışlardır.

2) BULGARLAR

  • Avarların I.Göktürkler tarafından yıkılmasıyla 6. yüzyıl sonlarına doğru güçlenen Bulgarlar Kıbrat yönetiminde büyük Bulgar Devletini kurdular.

3) HAZARLAR (630-968)

  • Hazarlar İtil ve Dan ırmakları çevresine hakim oldular.
  • Yahudiliği benimseyen tek Türk devletidir.Din konusunda hoşgörülü olmuşlardır.
  • Müslüman Araplarla savaşan ilk Türk devletidir. Hz. Ömer zamanında müslüman arap ordularının ilerleyişini durdurdular.
  • Rusları etkileyerek devlet ve ordu teşkilatı yönüyle Ruslara örnek olmuştur.
  • Peçeneklerin saldırılarıyla yıpranan Hazarlar Rus saldırıları sonucuyla yıkılmıştır

4) PEÇENEKLER (896-2.YÜZYIL)

  • Seyhun nehri ile Aral gölü kıyılarında yaşarken Oğuzların baskılarıyla karadenizin kuzeyine geldiler.
  • Oymaklar halinde yaşamışlar devlet kuramamışlardır.
  • Malazgirt savaşından Bizans ordusundan Büyük Selçuklu tarafından geçerek Selçuklulara yardım etmiştir.

5) KIPÇAKLAR (KUMANLAR) (1250-1050-1239)

  • Macarista’a göç eden kıpçak toplulukları Hristanlığı kabul ederek Türklüklerini kaybettiler.
  • Oğuzlarla yaptıkları mücadelelerle Dede Korkut hikayelerine konu olmuşlardır.

6) SABİRLER (ŞABARLAR)

  • 5.yy’da Avarların baskısı sonucunda Kafkasya’nın kuzeyine yerleştiler.
  • Günümüzdeki Sibirya ismi Sabirlerden gelmektedir.

7) OĞUZLAR

  • Türk milletinin en kalabalık ve tarihte hem siyaset hem de uygarlık konusunda en büyük rolü oynayan koludur.
  • Topluca islamiyeti kabul etmişlerdir.
  • Selçuklular, Osmanlılar ve bir çok beylik Oğuzlar tarafından kurulmuştur.

8) BAŞKIRTLAR (BOŞKURTLAR)

  • Günümüzde Rusya’ya bağlı olarak özel bir şekilde varlıklarını sürdürmüşlerdir.

9) KİMEKLER

  • 8. yüzyılın başlarına kadar Altay dağları ile İltiş nehirleri arasında Köktürkler’e bağlı olarak yaşadılar.
  • Son olarak Kıpçaklar’ın hakimiyetine girdiler.

10) KIRGIZLAR

  • Uygurlar’a son vererek Ötüken’de devlet kurdular.
  • Rus egemenliğine giren Kırgızlar 1991 yılında Sovyet Rusya’nın dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazandılar.
  • 400.000 beyitten oluşan Manas Destanı Kırgızlar tarafından yazılmıştır. Bu destanı Kırgızlar müslüman olduklarında yazmışlardır.

11) KARLUGLAR

  • Talas savaşında arapların yanında yer alarak Çin’in yenilmesinde etkili oldular.
  • Bu savaş sonucunda Karluglar topluca islamiyeti kabul etmişlerdir.
  • İlk Türk islam devleti olan Karahanlılar’ın kurulmasında etkili oldular

“İLK TÜRK DEVLETLERİ” hakkında 7 yorum

    1. Bizansta paralı asker olan Türkler PUK kodudur.

      P eçenek
      U zlar
      K ıpçaklar

      Taraf değiştiren iki boy vardır;
      Peçenekler ve Uzlar (oğuzlar). Hata giderilerek yazı güncellenmiştir. Yorumunuz için teşekkürler 🙂

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir