İçeriğe geç

I.Murat Dönemi (1362-1389)​

    I.Murat

    a. Kişisel özellikleri:

    • Sancak sistemi ile yetişen ilk padişahtır. İzmit sancak beyliği yapmıştır.
    • Lalalık görevine ilk getirilen devlet adamı ise Lala Şahin Paşa’dır.
    • Savaş meydanında sıcak temas ile şehit düşen ilk ve tek padişahtır.
    • Hünkâr, Gazi, Hüdavendigar ve Sultan unvanları kullanmıştır.

    b. Anadolu’daki i gelişmeler:

    • Anadolu Türk Birliğini sağlamak amacıyla;
      • Germiyanoğlularından çeyiz karşılığında,
      • Hamitoğulları’ndan ise para karşılığında toprak satın almıştır.
      • Germiyan beyi Süleyman Şahın kızı Devlet Hatun Yıldırım Bayezid’in eşidir. Kütahya, Tavşanlı,
        Simav dolayları çeyiz olarak Osmanlıya verilmiştir.
    • Hamitoğullarından; Isparta – Yalvaç- Akşehir- Beyşehir dolayları 90 bin altın karşılığında satın alınmıştır.
    • Bu durumlar, Osmanlının meşru olan her yolu kullanarak Anadolu Türk Siyasi Birliğini sağlamaya çalıştığını göstermektedir. Osmanlı, Anadolu Türk Siyasi Birliğini sağlamak için Türk beyliklerine son vermiştir.
    • Karamanoğlu beyliği ile ilk savaş olan 1387 Frenk Yazısı savaşı yapılmış ve Karamanoğlu beyliği yenilerek itaat altına alınmıştır.
    • I. Bayezid’in, Yıldırım unvanını bu savaşta hızlı hareketinden dolayı aldığı bilinmektedir.
    • Orhan Gazi döneminde alınan ab-nacak tekrar elden çıkan Ankara Ahilerden tekrar alınmıştır.

    c. Rumeli’deki Gelişmeler:

    • 1363’te Bizans ve Bulgarlara karşı Sazlıdere Savaşı kazanılmış Balkanlara açılan önemli bir üs
      olan Edirne ele geçirilmiştir.
    • Edirne’nin alınması Avrupa’da haçlı ittifakına neden olmuş ve başkentin Edirne’ye taşınması bu
      tehlike üzerine ertelenmiştir..
    • 1364’te Haçlılarla yapılan ilk savaş olan Sırpsındığı Savaşı kazanılmış ve bu zafer sonrası Edirne
      başkent yapılmıştır. Bu savaş I.Çirmen olarak da bilinir.
    • 1371’de II.Çirmen Savaşında Sırpları yenmiştir.
    • 1388’de Sırp ve Boşnaklardan oluşan kuvvetlere Ploşnik’te yenilmiş ve Osmanlı ordusu
      Balkanlarda ilk küçük bozgunu yaşamıştır.
    • 1389’da Haçlılarla yapılan I. Kosava Savaşı kazanılmıştır. Ancak I.Murat bu savaş sonunda şehit
      düşmüştür.
    • Osmanlı devleti ilk defa bu savaşta sadece sesinden yararlanmak üzere top kullanmıştır.

    d. Teşkilatlanma çalışmaları:

    • Edirne alınmış ve başkent yapılmıştır. Edirne Sarayı inşa edilmiştir. Bu saray da günümüze
      ulaşamamıştır.
    • Edirne Sarayında devlet kademelerine memur yetiştirmek için Enderun mektebi açılmıştır.
    • Enderun mektebine sadece devşirme usulü adam alınmaktadır.
    • II.Mahmut döneminde bu okulun yerine Mektebi Maarifi Adliye açılmış ve Enderun önemini
      yitirmiştir. II.Meşrutiyet döneminde de tamamen kapatılmıştır.
    • İlk defa adalet ve eğitim işlerini takip etmek üzere kazaskerlik makamı oluşturulmuş ve ilk
      kazasker olarak Çandarlı Kara Halil paşa atanmıştır.
    • Mali işleri düzenlemek ve takip etmek üzere ilk defa Defterdarlık oluşturulmuştur.
    • Osmanlının ilk defterdarı
    • İlk defa sadrazamlık makamı oluşmuş ve ilk sadrazam olarak Çandarlı Halil paşa atanmıştır.
    • Manastır merkez olmak üzere Rumeli beylerbeyliği oluşturulmuş ve bu göreve Lala Şahin Paşa
      atanmıştır. Amaç sınırların genişlemesiyle yönetimi kolaylaştırmaktır.
    • Beylerbeyliği sistemi Osmanlı eyalet sisteminin ilk halidir. XVII.yy dan itibaren beylerbeyliği
      yerine eyalet kavramı kullanılacaktır.
    • Osmanlının ilk beylerbeyi olarak Lala Şahin paşa veya Orhan Gazinin oğlu Süleyman paşa
      bilinmektedir.
    • Orhan Gazi döneminde uygulanmaya başlanan Tımar sistemi daha sistemli uygulanmaya
      başlanmıştır.
    • Pençik Sistemi ilk kez uygulanmıştır. Savaşlarda elde edilen esirlerden 1/5 oranında asker amaçlı
      yararlanılması yani devlet hizmetine alınması demektir. İlk defa Bedir savaşında uygulanmıştır.
    • Pençik Sistemi savaşlarda ele geçirilen esirlerin 1/5’nin askere alınması usulüdür.
    • Karamanlı Rüstem paşanın teklifi ile Çandarlı Halil Hayrettin paşa uygulamaya koymuştur.
      Böylece devşirme sisteminin de temeli atılmış, Çelebi Mehmet döneminden itibaren de devşirme sistemi uygulanmaya başlanmıştır.
    • Edirne’de Acemi Oğlanlar ve Yeniçeri Ocağı kurulmuştur.
    • Yeniçeri ocağını isim babası Bektaşi şeyhidir bu nedenle ocakta Bektaşilik tarikatı etkili olmuştur.
    • Veraset anlayışında değişiklik yaparak ‘ülke hükümdar ve oğullarının ortak malı anlayışını getirmiştir.
    • Amaç taht kavgalarını azaltmak ve merkezi otoriteyi güçlendirmektir.
    • Osmanlı tarihinde ilk şehzade isyanı ve kardeş katli bu dönemde gerçekleşmiştir. Kardeşi Savcı bey isyan etmiş ve isyan bastırılmıştır.

    İskân Siyaseti

    • Rumeli’de fethedilen yerlere doğudan gelen Türkmenleri yerleştirme siyasetidir.
    • Amaç ;
      – Fetihleri kolaylaştırmak,
      – Balkanları Türkleştirmek,
      – Bu topraklarda kalıcı olmak
      – Göçebe Türkmenlerin yerleşik halka zarar vermesini önlemek,
      – Üretim ve vergi gelirlerini artırmak gibi etkenlerdir.
    • Devlet iskanı kolaylaştırmak için, göç edenlerden belli bir süre vergi almamış, göç edenlere toprak
      dağıtmış, göç edenlere tohumluk tarım aletleri tahsis edilmiştir.
    • Ayrıca, İskan edilenleri göç bölgelerine yakın yerlerden seçmiştir. Kan davalı ailelerden bir
      tanesini göç ettirmiş, geçerli bir mazeret olmadan da tekrar eski yerlerine göç etmelerine izin
      vermemiştir.
    • Orhan Bey zamanında başlayan İskan siyaseti I.Murat döneminde sistemli olarak ve hızlanarak
      devam etmiştir.

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir