MİLLİ MÜCADELE HAZIRLIK DÖNEMİ
- Mustafa Kemal’in İstanbul’a gelişi
- Mustafa Kemal Mondros imzalandığı sırada Suriye’de (Adana) Yıldırım Orduları Grup Komutanı olarak görev yapmaktaydı.
- Mondros’un imzalanmasıyla birlikte (10 Kasımda) Ahmet İzzet paşa tarafından orduyu terhis ederek İstanbul’a gelmesi istenmiştir.
- Mustafa Kemal, 13 Kasımda Adana’dan Toros expresiyle hareket etmiş ve aynı gün İstanbul’a Haydar paşa garına gelmiştir.
- Aynı 61 adet gemiden oluşan itilaf donanması da İstanbul’a demir atmıştır.
- Mustafa Kemal, düşman donanmasını gördükten sonra yaveri Cevat Abbas’a dönerek; “Geldikleri gibi geri giderler” demiştir.
- Mustafa Kemal bu sözüyle; milli mücadelenin kazanılacağına olan inancını göstermiştir. Aynı zamanda M. Kemal’in ileri görüşlü olduğunu da gösterir.
- Mustafa Kemal’in İstanbul’daki Faaliyetleri(13 Kasım 1918- 16 MAYIS 1919)
- Mustafa Kemal, İstanbul’da Şişli de kiraladığı bir evde altı ay kalmıştır.
- İlk olarak Rauf paşa ile görüşmüş ve birlikte hükümetten istifa eden Ahmet İzzet paşayla görüşmüşlerdir.
- Yeni kurulan Tevfik paşa hükümetinin güvenoyu almaması için çalışmıştır.
- Ali Fethi Bey ile birlikte Minber Gazetesini çıkarmışlardır.
- Padişah Vahdeddin ile görüşmüştür.
- Yeni kabinede bakan(nazır) olmaya çalışmıştır.
- Komutanlarla görüşmeler yapmıştır.
- Anadolu’ya geçmenin yollarını aramıştır.
- O dönemde İstanbul’da kurtuluş çareleri olarak;
- İngiliz mandası
- ABD himayesi
- Bölgesel kurtuluş gibi fikirler konuşuluyordu.
- Mustafa Kemal ise milli egemenliğe dayalı tam bağımsız bir Türk devleti kurmayı düşünüyordu. O nedenle Anadolu’ya geçmeye karar vermiştir.
- Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı( 16-19 Mayıs 1919)
- Amaç; Doğu Karadeniz’deki Türk –Rum çatışmasını önlemek ve bu bölgedeki karışıklığı gidermektir. Çünkü Mondros’un 7. Maddesi gereği işgal sebebedir.
- Bu bölgedeki azınlık olan Rumların amacı karışıklık çıkararak işgallere zemin oluşturmaktır.
- İtilaf devletleri, İstanbul hükümetine karışıklığın biran önce giderilmesini aksi takdirde bu bölgenin güvenlik adına işgal edileceğini bildirmişlerdir.
- Damat Ferit paşa hükümeti bu karışıkları giderecek, olağanüstü yetkilere sahip bir komutanın bu bölgeye gönderilmesine karar vermiştir.
- Bu görev için Mustafa Kemal paşa görevlendirilmiştir.
- Mustafa Kemal, 9.Ordu müfettişi olarak ve olağanüstü yetkilerle de donatılarak sulatan Vahdettin’in de izniyle Samsuna gönderilmiştir.
- Mustafa Kemal, 16 Mayıs 1919 da Bandırma vapuruyla, içinde Refet Bele ve Başyaver Cevat Abbas’ın da bulunduğu 18 kişilik bir heyetle Samsun’a hareket etmiştir.
- 19 Mayıs 1919 da Samsuna ayak basmıştır.
- Mustafa Kemal, Samsun da Mıntıka Palas otelinde kalmıştır.
- Bir hafta incelmelerde bulunmuş ve çalışmalarını rapor olarak İstanbul hükümetine bildirmiştir
- Mustafa kemalin asıl amacı milli mücadeleyi başlatmak olduğundan Samsuna çıkış milli mücadelenin başlangıcı kabul edilir.
- Mustafa Kemal 19 Mayıs benim doğum günümdür demiştir, o nedenle kimliğinde 19 Mayıs yazmaktadır.
- Nutuk’un ilk konusudur.
- IX. Ordu Müfettişi olarak Mustafa Kemal’in Yetkileri;
- Bölgede asayişi sağlamak
- Halkın elindeki silah ve cephaneyi toplamak
- İşgallere karşı oluşturulan Türk çetelerini dağıtmak, gibi görevleri bulunmaktaydı.
- Yetki alanında, Trabzon, Erzurum, Sivas, Van, Erzincan ve Samsun yer almaktadır.
- Ayrıca; Diyarbakır, Bitlis, Elazığ, Ankara ve Kastamonu vilayetleri de müfettişliğin doğrudan başvurularını dikkate alacaklardır.
- Mustafa Kemalin bu göreve getirilmesinde;
- Çanakkale cephesindeki başarısı
- Sultan Vahdettin’e yaverlik yapmış olması
- İttihatçı olmayışı
- İstanbul’daki çalışmaları
- İtilafların rahatsızlığı gibi faktörler etkili olmuştur.
- Samsun Raporu
- Mustafa Kemal İstanbul’a gönderdiği telgrafta buradaki karışıklığın sebebinin Türkler olmayıp Rumlar olduğunu,
- Rumların elindeki silahların toplanması ve
- Rumların bu bölgedeki gizli emellerinden vaz geçmesi halinde karışıklığın sona ereceğini söylemiştir.
- Ayrıca, İzmir’in işgalinin haksız gerekçelere dayandığı da belirtilmiştir.
- Mustafa Kemal bu raporla ilk defa dikkatleri üzerine çekmiştir.
- İzmir’in işgaline karşı çıkmasıyla ilk defa görev ve yetkisinin dışına çıkmıştır.
- HAVZA GENELGESİ (28 MAYIS 1919)
- Genelgenin yayınlanmasının amacı milli bilinci uyandırmaktır.
- Genelgede;
- İzmir’in İşgali mitinglerle Protesto edilmelidir.
- İstanbul Hükümetine ve İşgal güçlerine işgalleri kınayıcı telgraflar çekilmelidir.
- Protesto ve mitingler esnasında azınlıklara kötü davranılmamalıdır.
- Milli güçler dağıtılmamalıdır.
- Mustafa Kemal, azınlık hakları bahanesiyle işgallerin genişlemesini önlemek istemiştir.
- Genelgeden sonra yurt genelinde mitinglerin düzenlenmesi genelgenin amacına ulaştığını gösterir.
- Mustafa Kemal yetkileri dışına çıkmasından dolayı il defa İstanbul’a geri çağrılmıştır. Mustafa Kemal emre itaat etmemiş kendisinin ancak padişahtan emir alacağını söyleyerek zaman kazanmaya çalışmıştır.
- İstanbul Hükümeti de IX. Ordu Müfettişliğinin ismini III. Ordu olarak değiştirmiştir.
- AMASYA GENELGESİ (22 HAZİRAN 1919)
- Mustafa Kemal, Amasya’da görüştüğü Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy ve Rauf Orbay’la genelgenin taslağı üzerinde çalışarak 22 Haziran 1919 ‘da genelgeyi imzalamışlardır.
- Görev bölgelerinde olan Kazım Karabekir ve Mersinli Cemal paşalar da genelgeyi telgraf yoluyla onaylamışlardır.
- Mustafa Kemal halkın güvenini kazanmış komutanların onayını almasında: Milli mücadeleyi kişisellikten kurtararak halka mal etmek ve Genelgenin halk üzerindeki etkisini artırmak düşüncesi etkili olmuştur.
- Genelgede Alınan Kararlar:
- Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir. Kurtuluş Savaşının gerekçesidir.
- İstanbul Hükümeti Üzerine düşen görevi yerine getirememektedir. Bu durum milletimizin varlığını yok saymaktadır. Kurtuluş Savaşının ikinci gerekçesidir.
- Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Kurtuluş Savaşının yöntemi ve amacıdır.
- Saltanat taraftarlarının desteğini kaybetmemek amacıyla üstü kapalı bir şekilde ileride yönetimin değiştirileceğine vurgu yapılmıştır. Aynı zamanda bu karar tutsak milletlere de örnek olduğu için Türk İnkılabının evrenselliğini gösterir.
- Her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurul oluşturulmalıdır. Bu kararla milli mücadele kurumsallaştırılmak istenerek Temsil Kuruluna işaret edilmiştir.
- Anadolu’nun her bakımdan güvenli yeri olan Sivas’ta milli bir kongre düzenlenecek.
- Milli Mücadele bölgesellikten kurtarılarak ulusallaştırılmak istenmiştir.
- Kongreye katılacak delegeler halkın güvenini kazanmış kişiler arasından Mudafa-i Hukuk, Redd-i İlhak ve belediyelerce seçilecek. Bununla halkın iradesi ön plana taşınarak halkın istekleri doğrultusunda kararlar alınması amaçlanmıştır.
- Doğu illeri adına Erzurum’da bir kongre toplanacak
- Ordular ve milli örgütler dağıtılmayacak cephaneler teslim olunmayacak. Mondros Ateşkesine tepki niteliğindedir.
- Genelge kararları ve genelgeye katılan delegelerin kimlikleri milli bir sır olarak saklanacak. Bu kararla hem alınan kararların hem de genelgeye katılanların güvenliği sağlanmak istenmiştir.
- Amasya Genelgesinin önemi:
- Kurtuluş Savaşının amaç, yöntem ve gerekçesi belirlenmiştir.
- Ümmet toplum anlayışından ulus toplum anlayışına geçişin belgesidir.
- Gerek işgalcilere gerekse İstanbul Hükümetine karşı ihtilal beyannamesidir.
- Mustafa Kemal, İstanbul Hükümetinin baskılarına dayanamayarak 8-9 Temmuz 1919’da askerlik görevinden istifa etmiştir. (Mustafa Kemal bu sırada Erzurum’dadır.)
- Mustafa Kemal genelgeden sonra İstanbul’un Anadolu’ya hâkim değil tabi olmak zorunda olduğunu belirtmiştir.
- ERZURUM KONGRESİ (23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919)
- Kongrenin toplanmasında;
- Doğu Anadolu Müdafai Hukuk Cemiyeti
- 15.Kolordu Komutanı Kazım Karabekir paşa
- Trabzon Müdafai Hukuk Cemiyeti
- Kars İslam Şurası etkili olmuştur.
- Kongrenin amacı
- Doğu Anadolu’da bir Ermeni devleti kurulmasını engellemek
- Doğu Karadeniz’de Pontus devletinin kurulmasını engellemek düşüncesi etkili olmuştur.
- Kongrenin toplanmasında;
- Kongrenin Erzurum’da toplanmasında;
- Kazım Karabekir’in başında bulunduğu 15. Kolordunun burada bulunması
- Erzurum’un işgal edilmemiş güvenli bir yer olması etkili olmuştur.
- Kongrede M. Kemal ve Rauf paşa bu bölgeden olmaması nedeniyle kongre üyelikleri sorun oluşmuştur.
- Erzurum delegeleri Cevat Dursunoğlu ve Kazım Yurdalan istifa ederek yerlerine Mustafa Kemal ve Rauf paşa seçilmiş, sorun aşılmıştır.
- Kongrenin toplanmasında Doğu Anadolu Mudafaa-i Hukuk Cemiyeti, Trabzon Mudafa-i Hukuk Cemiyeti ve Kars İslam Şurası etkili olmuştur.
- Kongrede;
- Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez.
- Ulusal sınırlardan ilk kez bahsedilmiştir. Bu karar aynı zamanda Sivas Kongresine ve Misak-ı Milliye temel oluşturmuştur.
- İstanbul Hükümeti vatanın bütünlüğünü koruyamazsa geçici bir hükümet kurulmalıdır.
- İlk kez yeni bir hükümet kurma fikrinden bahsedilmiştir.
- Kuvay-ı Milliye’yi amil milli iradeyi hakim kılmak esastır. Bu kararla üstü kapalı bir şekilde ulus egemenliğine dayalı bir devlet fikrinden bahsedilmiştir.
- Hristiyan ahaliye siyasi ve sosyal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilemez. Bununla Islahat Fermanının azınlıklara verdiği ayrıcalıklara karşı çıkılmıştır.
- Manda ve Himaye kabul edilemez. Bununla koşulsuz bağımsızlık fikri ilk kez vurgulanmıştır.
- Mebusan Meclisi derhal toplanmalıdır. Bununla;
- Halk iradesi ön plana çıkartılmak istenmiş
- İstanbul Hükümeti denetim altına alınmak istenmiştir.
- Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı birlikte hareket edilecektir. Bu kararla doğudaki tüm cemiyetler tek çatı altında toplanmıştır.
- Ulusal bağımsızlığımıza aykırı olmamak kaydıyla yabacı bir ülkeden yardım alınabilir. Bununla kongrenin meclis gibi hareket ederek dış politikada etkin olmaya çalıştığını görmekteyiz.
- Toplanacak güçler halife ve padişahı da kurtaracaktır. Bu karar ulusal mücadeleye ters olmasına rağmen milli birlik ve beraberlik korunmak istenmiştir.
- Kongrenin Erzurum’da toplanmasında;
- Erzurum Kongresinin önemi ve sonuçları;
- Kongre toplanış amacıyla bölgesel aldığı kararlarla ulusal bir kongredir.
- Kongrede ayrıca Doğu Anadolu’yu temsil eden ve 9 kişiden oluşan Temsil Heyeti kurulmuştur.
- Kongre ihtilalci bir karakter taşımaktadır.
- Mustafa Kemal’in sivil hayattaki ilk çalışmasıdır.
- Kongreye Erzurum, Trabzon,Sivas, Bitlis, Van ve Kars vilayetlerinden delegeler katılmıştır.
- DİĞER KONGRELER
- Balıkesir Kongresi (30 Temmuz 1919)
- Hacım Muhittin başkanlığında toplanmıştır.
- Yunanlara karşı mücadele kararı alınmıştır.
- Padişaha bağlılık bildirilmiştir.
- Batı Cephesinin kurulmasında ve Kuvayı Milliye’nin desteklenmesinde etkili olmuştur.
- Nazilli Kongresi:
- Celal Bayar(Galip Hoca) başkanlığında toplanmıştır.
- Yunanlara karşı mücadele kararı alınmıştır.
- Alaşehir Kongresi:
- Hacım Muhittin başkanlığında toplanmıştır.
- Yunanlara karşı mücadele kararı alınmıştır.
- Gerekirse İtilaf Devletlerinden yardım alınabileceği savunulmuştur.
- Manda fikrine sıcak bakmıştır.
- Edirne Ve Lüleburgaz Kongreleri:
- Trakya-Paşaeli Cemiyeti tarafından toplanmışlardır.
- Yunanlara karşı mücadele kararı alınmıştır.
- Afyon Kongresi:
- Kongreye Mustafa Kemal başkanlık etmiştir.
- Yunanlara karşı mücadele kararı alınmıştır.
- Pozantı Kongresi:
- Mustafa Kemal kongreye Fevzi Çakmak ile birlikte katılmıştır.
- Milli Mücadele Döneminde toplanan son kongredir.
- SİVAS KONGRESİ (4-11 EYLÜL 1919)
- Kongrenin toplanmasın da Ulusal Kurtuluş Savaşını bölgesellikten çıkartarak ulusallaştırmak amacı etkili olmuştur.
- Kongre öncesi iki önemli sorunla karşılaşılmıştır;
- Elazığ valisi Ali Galip ve Ankara valisi Muhittin Bey’in kongreyi engelleme çalışmaları
- Mustafa Kemal’in kongre başkanlığı sorunu(Rauf Orbay da Mustafa Kemal’in kongre başkanlığına karşı çıkmıştır.
- Kongrede Erzurum Kongresinde alınan kararların bölgesel olanları dışındakiler aynen kabul edilmiştir.
- Tüm cemiyetler Anadolu ve Rumeli Mudafa-i Hukuk Cemiyeti altında birleştirilerek ulusal mücadele tek merkezde toplanmıştır.
- Manda ve Himaye kesin olarak reddedilmiştir.
- Temsil Heyetinin yetkileri tüm yurdu temsil edecek kararı ile genişletilmiştir.
- Haklı davamızı duyurmak için İrade-i Milliye gazetesi çıkarılacak kararları alınmıştır.
- Sivas Kongresinin önemi ve sonucu:
- Sivas Kongresi toplanış amacı ve aldığı kararlar açısından ulusal bir kongredir.
- Kongre sonucunda İstanbul’la her türlü ilişki kesilince Damat Ferit istifa etmiş ve bu durum İstanbul Hükümetine karşı kazanılan siyasi zafer olmuştur.
- Temsil Heyeti Ali Fuat Cebesoy’u batı cephesi Kuvayı millîye ordu komutanı olarak atayarak yürütme yetkisini kullanıp hükümet gibi davranmıştır.
- Kongre ayrıca ihtilalci bir karakter taşımaktadır.
- GENERAL HARBOURD RAPORU:
- ABD Başkanı Wilson tarafından Doğu Anadolu’da Ermenilerle ilgili araştırma yapmak üzere General Harbourd Sivas’a gönderilmiştir.
- General Harbourd hazırladığı raporunda ;
- Bölgede Ermenilerin katledildiği iddiası asılsızdır.
- Bölgede Türk nüfusu daha fazladır.
- Türkler mücadelelerinde kararlıdır.
- İzmir’in işgali haksız gerekçelere dayanmaktadır.
- Anadolu kaynakları itibariyle manda için elverişsizdir kararları yer almıştır.
- AMASYA GÖRÜŞMELERİ (PROTOKOL) 20 EKİM 1919
- Damat Ferit Hükümetinin devrilmesinin ardından Anadolu harekâtına sempati ile yaklaşan Ali Rıza Paşa Hükümeti kurulmuştur. Bu görüşmeler Mustafa Kemal ile Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında yapılmıştır. Görüşmelere Mustafa Kemal’in yanında Rauf Orbay ve Bekir Sami Bey de katılmıştır.
- Görüşmelerde;
- İstanbul Hükümeti Anadolu ve Rumeli Mudafa-i Hukuk Cemiyetini tanıyacak
- İstanbul Hükümeti milli mücadeleyi destekleyecek
- Azınlıklara denge bozucu ayrıcalıklar verilmeyecek
- Derhal Mebusan Meclisi toplanacak
- Meclis İstanbul dışında güvenli bir yerde toplanacak
- Barış görüşmelerine Temsil Heyetinin rızası olmadan katılmayacak
- İstanbul Hükümeti mandacılığı kabul etmeyecek.
- Temsil Heyeti seçimlere müdahale etmeyecek.
- Ordunun siyasetle uğraşmaması gerekir.
- Zararlı cemiyetlerin varlığına son verilecek gibi kararlar alınmıştır.
- Amasya Görüşmelerinin önemi ve sonucu
- Bu görüşmelerle İstanbul Hükümeti Anadolu Harekâtını hukuken tanımıştır.
- İstanbul Hükümetine karşı kazanılmış ilk siyasi zaferdir.
- İstanbul Hükümeti meclisin toplanması dışındaki kararları reddederek merkezi otoritesini korumayı amaçlamıştır.
- TEMSİL HEYETİNİN ANKARA’YA GELMESİ (27 ARALIK 1919)
- Ankara’nın milli mücadelenin merkezi olmasında;
- Ankara’nın İstanbul’a yakın olması
- Ankara’nın cephelere yakın olması
- Ankara’nın haberleşme ve ulaşım olanaklarının gelişmiş olması
- Ankara’nın işgal edilmemiş güvenli bir yerde olması
- Ankara halkının milli mücadele yanlısı olması
- 20. kolordunun burada olması etkili olmuştur.
- Ankara’nın milli mücadelenin merkezi olmasında;
- SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ VE MİSAK-I MİLLİ (12 OCAK 1920)
- Yeni meclisin İstanbul’da toplanmasında;
- İstanbul Hükümetinin merkezi otoritesini kaybetmek istememesi
- Kanun-i Esaside yer alan ‘ Padişah nerde ise meclis orada toplanır’ maddesi etkili olmuştur.
- Meclis çalışmalarına İngilizlerin müdahale etmemelerinde;
- Toplanacak mecliste aleyhlerine karar çıkmayacağını düşünmeleri
- Toplanacak meclise yapacakları anlaşmayı onaylatma düşüncesi etkili olmuştur.
- Mustafa Kemal’in İstanbul’a giden milletvekillerinden;
- Kendisini meclis başkanı seçtirmelerini (Mustafa Kemal bununla eğer meclis dağıtılırsa meclis başkanı sıfatıyla meclisi güvenli bir yerde tekrar toplamak istemiştir. Meclis başkanı olarak Mustafa Kemal yerine Reşat Hikmet Bey seçilmiştir.)
- Mecliste Mudafa-i Hukuk Grubunun kurulmasını (Mustafa Kemal bununla mecliste halkın istekleri doğrultusunda kararlar alınmasını istemiştir. Mecliste Mudafa-i Hukuk grubu yerine Felah-ı Vatan Grubu kurulmuştur.)
- Misak-ı Millinin kabul edilmesini istemiştir.
- Mustafa Kemal Son Osmanlı Mebusan Meclisine Erzurum’dan milletvekili seçilmiştir.
- Yeni meclisin İstanbul’da toplanmasında;
- MİSAK-I MİLLİ KARARLARI (28 OCAK 1920)
- Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz. Böylece Erzurum ve Sivas Kongresi kararları Meclisin onayından geçmiştir.
- Trakya ve Eviye-i Selase’nin (Kars, Ardahan, Batum) durumu gerekirse halkoyu ile belirlenmelidir. Bu kararın alınmasında bu yöre halklarının nüfusunun çoğunluğunun Türk olması etkili olmuştur.
- Arap memleketlerinin durumu gerekirse halkoyu ile belirlenecek. Bu kararın alınmasında yöre halkının dini yapısı etkili olmuştur.
- Siyasi, adli, mali gelişmemizi sınırlandıran etkenler kaldırılmalıdır.
- Kapitülasyonlara karşı çıkılarak ekonomik bağımsızlık hedef alınmıştır.
- Azınlıkların hakları komşu memleketlerdeki Müslüman halklara verilen haklar kadar olacaktır.
- Uluslararası eşitlik ilkesinin ön planda tutulduğu maddede Islahat Fermanı’nın ayrıcalıklarına karşı çıkılmıştır.
- İstanbul ve Marmara Denizi’nin güvenliği sağlandığı taktirde boğazlar dünya ticaretine açılacaktır. Bu kararla Wilson’a ters düşülmemek amaçlanmıştır.
- Bağımsızlığımıza aykırı olmamak kaydıyla milli sınırlar içinde kalan bölgelerin borçları ödenecektir.
- Misak-ı Millinin önemi ve sonuçları
- Milli Mücadelenin siyasi programını teşkil eden bu kararlar sebebiyle İtilaf Devletleri İstanbul’u 16 Mart 1920’de resmen işgal edip meclisi dağıtmışlardır.
- İstanbul’un işgali Mustafa Kemal’in meclisin İstanbul’da toplanmasına karşı çıkma gerekçesini haklı çıkarmıştır.
- İstanbul’un resmen işgal edilip meclisin dağıtılması TBMM’nin Ankara’da toplanmasını sağlamıştır.
- İstanbul’un resmen işgal edilmesi Mustafa Kemal’e mücadeleyi padişah adına yürütüyorum deme fırsatını vermiştir.
- İşgalden sonra Ali Rıza Paşa hükümeti istifa ederek kısa bir süreliğine Salih Paşa hükümeti kurulmuştur. Salih Paşa hükümeti ardından Damat Ferit tekrar hükümeti kurmuştur.
- İşgalci güçler İstanbul’un işgali ile birlikte yayınladıkları genelgede;
- İşgal geçicidir.
- İşgalin saltanat makamının gücünü artırmak olduğunu
- Eğer ki Anadolu’da bir isyan çıkarsa İstanbul’un Türklerden tamamen alınacağını söyleyerek işgale karşı halkın tepkisini azaltmak istemişlerdir.
- Temsil Heyeti’nin işgale karşı aldığı tedbirler
- İstanbul’la her türlü haberleşme kesilecek
- İtilaf askerlerinin sevkiyatını engellemek için Geyve-Ulukışla demiryolu tahrip edilecek
- Her tutuklanan Türk askerlerine karşılık İtilaf subayları tutuklanacak
- MİLLİ MÜCADELE’DE BASIN YAYIN
- Milli Mücadele Yanlısı Olan Yayınlar
- İradi millîye: Sivas Kongresi’nde alınan kararla çıkartılmıştır.
- Hâkimiyeti milliye: TBMM Hükümetinin yarı resmi yayın organıdır.
- Albayrak Gazetesi: Doğu Anadolu Müdafai Hukuk Cemiyeti tarafından Erzurum’da çıkartılmıştır.
- Minber: Mustafa Kemal ve Fethi Okyar tarafından 1918’de İstanbul’da çıkartılmıştır.
- İleri gazetesi:Atatürk’ün isimsiz yazıları bu gazetede yayınlanmıştır.
- Anadolu Ajansı: Mustafa Kemal’in onayıile Halide Edip ve Yunus Nadi’nin katkılarıyla kurulmuştur.
- Hukuk-u Beşer Gazetesi: Yunanlara ilk kurşunu sıkan Hasan Tahsin’in başyazar olduğu gazetedir.
- Küçük Mecmua: Ziya Gökalp tarafından Diyarbakır’da çıkartılmıştır.
- Sebillürreşad Dergisi: Mehmet Akif’in başyazar olduğu dergidir. İstiklal Marşı ilk kez burada yayınlanmıştır.
- Ceride-i Remiye: TBMM’nin resmi yayın organıdır.
- Açıksöz: Kastamonu’da çıkartılan gazetedir.
- İzmire Doğru: Vasfi Çınar tarafından çıkartılmıştır.
- Akşam Gazetesi: Falih Rıfkı ve Ali Naci Karacan tarafından İstanbul’da çıkartılmıştır.
- İkdam: Ahmet Cevdet tarafından kurulmuştur.
- Öğüt:Yunan işgaline karşı Abdülgani Ahmet Bey tarafından çıkartılmıştır.
- Vakit: Ahmet Emin Yalman tarafından İstanbul’da çıkartılmıştır.
- Yeni Gün: Yunus Nadi tarafından İstanbul’da çıkartılan gazetedir.
- Tercüman: Ankara Hükümetince yayınlanan resmi tebliğ ve cephe haberlerini yayınlayan gazetedir.
- Milli Mücadele Karşıtı Olan Yayınlar:
- Peyam-ı Sabah *Aydede *Ümit *Alemdar *Yeni Dünya *Güleryüz *Ferda Zincirbent *Şarkın Sesi *Tan *Zafer *İrşad *Türkçe İstanbul Gazetesi
- Milli Mücadele Dönemini Anlatan Eserler
- Mustafa Kemal: Nutuk
- Kemal Arıburnu: Atatürk’ten Anılar
- Kazım Karabekir: İstiklal Harbimiz
- Ali Fuat Cebesoy: Milli Mücadele Hatıraları
- Tarık Buğra: Küçük Ağa
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Yaban, Sodom ve Gomore, Düşmanın Yaktığı Köyler Ahalisine Hikayesi, Ergenekon, Vatan Yolunda, Milli Savaş Hikayeleri, Ankara
- Falih Rıfkı Atay: Çankaya, Zeytindağı
- Halide Edip Adıvar: Vurun Kahpeye, Türkün Ateşle İmtihanı, Ateşten Gömlek, Dağa Çıkan Kurt
- Nazım Hikmet: Kurtuluş Savaşı Destanı
- Kemal Tahir: Yorgun Savaşçı, Yorgun Şehrin İnsanları
- Şevket Süreyya Aydemir: Tek Adam(Atatürk’ün Biyografisi)
- Refik Halit Karay: Çete
- Ahmet Hamdi Tanpınar: Sahnenin Dışındakiler
- Atilla İlhan: Kurtlar Sofrası
- Fazıl Hüsnü Dağlarca: Üç Şehitler Destanı
- Kemalettin Kamu: Dumlupınar Yolunda
- Reşat Nuri Güntekin: Yeşil Gece
- Milli Mücadele Yanlısı Olan Yayınlar